Proces rozwoju produktu bez tajemnic

Mit genialnego założyciela jest wszechobecny w dziedzinie rozwoju produktów, pomimo wielu dowodów na to, że istnieje lepszy, bardziej niezawodny sposób tworzenia produktów i usług.

Produkty odnoszące sukces zazwyczaj cechuje jeden aspekt, w którym są lepsze od wszystkich konkurencyjnych ofert. Twórcy oraz menedżerowie produktów koncentrują się na znalezieniu tego jednego elementu, który naprawdę się liczy, i obsesyjnie wręcz starają się dopracować go do perfekcji. Znalezienie obszaru przewagi konkurencyjnej i dostarczenie go w środowisku produktu stanowią główne zadanie każdego procesu rozwoju produktu.

Rozwój produktu to proces wprowadzania produktu na rynek. Przekształcenie sekwencji rozwoju produktu na powtarzalny proces umożliwia zespołom niezawodne kreowanie i dostarczanie produktów klientom, którzy ich potrzebują.

Jeśli lubisz tworzyć, stale zastanawiasz się nad tym, czego potrzebuje świat i jak można to opracować. Proces rozwoju produktu ułatwia przejście od myślenia do działania. Zadaniem menedżera produktu jest wyjście do ludzi w celu badania, testowania oraz weryfikowania tych potrzeb, a jego wkład w tworzenie produktu polega na dopasowaniu go do potrzeb rynku i użytkowników.

Menedżerów produktów wraz z ich zespołami często „odsyła się do deski kreślarskiej”, gdy test lub prototyp zawiodą. W takich chwilach najważniejsze jest, aby po prostu zacząć od nowa. Opisane poniżej etapy rozwoju produktu można stosować zarówno jako liniowy proces postępu, jak i w charakterze pętli uczenia się. Gdy zespół odniesie porażkę, najlepiej jest po prostu iść naprzód.

Pracowałem dla firmy VC. Przedsiębiorcy często pytali mnie, czego potrzebują, aby umówić spotkanie z zespołem kierowniczym i często byli zaskoczeni moją odpowiedzią: „Jedyne, czego potrzebujesz, to dobry zespół”. Ta filozofia doprowadziła do jednych z naszych najlepszych inwestycji, a za niemal każdym udanym produktem stał silny zespół. Ciężka praca, jaką niewątpliwie jest tworzenie zespołu, powinna być pierwszym krokiem w rozwoju produktu.

Zespół zajmujący się rozwojem produktu jest interdyscyplinarny, szalenie kreatywny i cechuje go niegasnąca ciekawość. Wzorem ciekawości jest zazwyczaj menedżer produktu lub kierownik zespołu, który stara się dowiedzieć wszystkiego o kliencie. Kreatywność jest domeną inżynierów i projektantów, którzy przekształcają analizę dotyczącą klienta na funkcjonalne produkty.

Wiele zespołów produktowych składa się jedynie z dwóch współzałożycieli, którzy próbują rozgryźć temat. Dzielą się szerokim wachlarzem obowiązków, dopóki inicjatywa się nie rozrośnie, umożliwiając zatrudnienie pełnego zespołu produktowego. Członkowie zespołów zajmujących się rozwojem produktów zasadniczo przyjmują na siebie następujące role i obowiązki:

Zarządzanie produktem: Kieruje każdym etapem cyklu życia produktu — od rozwoju po pozycjonowanie i ustalanie cen — koncentrując się przede wszystkim na produkcie i klientach. Aby zbudować najlepszy możliwy produkt, menedżerowie produktów reprezentują klientów w organizacji i dbają o uwzględnienie głosu rynku.

Projektowanie: Projektanci pomagają wymyślać i definiować wczesne iteracje produktu, a także tworzyć ich prototypy. Projektowanie pozostaje kluczowym czynnikiem w całym procesie rozwoju produktu.

Programowanie: Programista lub zespół programistów tworzą sam produkt. Zespoły programistyczne zajmują się pracami technicznymi, a w ich skład często wchodzą także specjaliści ds. testowania i zapewniania jakości.

Marketing i sprzedaż: zagadnienia marketingu i sprzedaży najlepiej wprowadzać na dość wczesnym etapie, aby dysponować gotową strategią przed wejściem produktu na rynek.

Odkrywanie klienta jest procesem poznawania potrzeb i bolączek klientów. Najlepiej sprawdzają się tutaj przeprowadzane osobiście wywiady poparte ankietami i opracowywaniem person.
Wyobraźmy sobie przedsiębiorcę, który zidentyfikował klienta i chce mu pomóc. W trakcie wywiadu weryfikuje istnienie bolączki klienta i przedstawia mu potencjalne rozwiązanie. Z przyjemnością dowiaduje się, że zdaniem klienta produkt będzie strzałem w dziesiątkę i chętnie zapłaci za takie rozwiązanie. Po kilku miesiącach jest on jednak zdziwiony, gdy ten oraz inni klienci nie są przekonani do rozwiązania i nie chcą kupić produktu, którego przedsiębiorca był tak pewien.

Przedsiębiorca ten nie docenił tego, jak mili potrafią być ludzie w rozmowie z kimś, kto żywo interesuje się ich problemami i chce im pomóc. Klienci często mówią Ci to, co chcesz usłyszeć, zwłaszcza gdy szukasz potwierdzenia swoich racji. Wywiad oparty na negatywnej weryfikacji pozwoli usprawnić proces odkrywania klienta.

Załóżmy, że żyjesz w świecie, w którym istnieją tylko łyżki, a ty chcesz zaprojektować coś nowego: widelec. Dajesz klientowi talerz brokułów i mówisz: „Domyślam się, że chcesz łyżkę, aby to zjeść”. Wtedy słyszysz, że właściwie nie. Jakiś przedmiot z kilkoma ostrymi kolcami prawdopodobnie sprawdziłby się lepiej w tym przypadku. Właśnie udało Ci się zweryfikować potrzebę widelca przez zachęcenie klienta do udzielenia negatywnej odpowiedzi na Twoje pytanie i objaśnienie przyczyny. Z doświadczenia wiem, że pełni pasji klienci dzielą się najtrafniejszymi spostrzeżeniami nie wtedy, gdy potwierdzają sens Twojego rozwiązania, ale wówczas, gdy stwierdzają, że inne rozwiązanie się nie sprawdza. Zyskujesz potwierdzenie, szukając negatywnej weryfikacji.

Ideacja polega na utworzeniu rozwiązania znanego problemu. Dla wielu osób kluczowym punktem tego etapu jest burza mózgów. Jednak pamiętaj, że proces ten ma na celu ułatwienie odejścia od myślenia o tym! Możemy raczej skupić się na najważniejszej cesze większości skutecznych produktów: ich koncentracji na jednym elemencie, który realizują najlepiej.

Zacznij od wyznaczenia granic ideacji. Najlepsze wytyczne przybierają postać rynku docelowego. Masz za sobą rozmowy z tymi ludźmi i, miejmy nadzieję, wiesz już sporo na ich temat. Ogranicz kreowanie pomysłu do rzeczy, które istnieją tylko w świecie tych ludzi. Kolejną ważną granicą są istniejące produkty i rozwiązania. Analizując mocne strony konkurencji, możesz rozpoznać niezaspokojoną potrzebę, która stanie się tym jednym elementem, na którym Twój zespół może się faktycznie skupić. Efektem ideacji nie jest arkusz specyfikacji produktu zawierający jego cechy i funkcje, ale jeden problem, który warto rozwiązać, oraz propozycja sposobu jego rozwiązania.

Ostatnim punktem procesu ideacji jest uczciwe przyjrzenie się zespołowi i zasobom. Czy zespół w obecnym kształcie jest w stanie opracować wybrane rozwiązanie? Czy masz zasoby lub narzędzia konieczne, aby uwolnić brakujące możliwości? Jeśli kompetencje zespołu nie do końca odpowiadają Twoim ambicjom, wciąż masz wiele ścieżek do wyboru. Możesz wrócić do etapu tworzenia zespołu, aby zbudować silniejszy zespół. Możesz również zająć się mniejszym wycinkiem problemu, aby obecny zespół mógł kontynuować prace.

Masz przeczucie, jak rozwiązać wybrany problem. Teraz możesz zacząć przekuwać to przeczucie w prawdziwy produkt. To niebezpieczny etap, w trakcie którego osoby odpowiedzialne za planowanie i realizację mogą zaszaleć, tworząc wyczerpujące dokumenty z wymaganiami dotyczącymi produktu, uwzględniając wszelkie ich aspekty. Przestrzegam jednak, aby rzucić okiem na kolejny etap i ponownie skoncentrować energię na tym, co jest wymagane na tym etapie.

Zdefiniowanie produktu polega na ustaleniu jego kształtu, formy i sposobu dostarczania. Typowe definicje to „sprzęt, oprogramowanie, produkt wirtualny, SaaS, CPG” itp. Prawdopodobnie od początku skłaniasz się ku jakiejś definicji i możesz mieć w stu procentach rację! Większość interesujących produktów przełamywała schemat już w stadium definiowania. Wyobraź sobie zespół pracujący nad iTunes, który postawił na to, że przyszłość dostarczania muzyki leży w oprogramowaniu, a nie sprzęcie. Funkcjonowali w świecie płyt CD i analogowych, a przyjęta przez nich definicja nadała branży oblicze, które znamy.

Prototypowanie jest procesem iteracyjnym mającym na celu utworzenie fizycznej manifestacji produktu. Efektywny proces prototypowania koncentruje się na szybkim i tanim opracowaniu wielu iteracji. W dobie drukarek 3D i możliwości tworzenia oprogramowania przy ograniczonej ilości kodowania prototypowanie jest łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Celem prototypowania jest wyeliminowanie ryzyka związanego z niektórymi założeniami poczynionymi w definicji produktu. Jeśli zakładano utworzenie fantastycznego cyfrowego środowiska muzycznego, takiego jak iTunes, prototyp będzie koncentrował się na przekazywaniu, pobieraniu i odtwarzaniu jednej piosenki. Jeśli podstawowe pobieranie trwa zbyt długo lub jakość odtwarzania jest bardzo słaba, być może konieczne będzie cofnięcie się do definicji produktu.

Na przykład Chris jest założycielem Nocs, firmy optycznej, która produkuje trwałe i wodoodporne lornetki do eksploracji na świeżym powietrzu. Jest gorącym zwolennikiem prototypowania, o czym świadczy jego biuro prawie całkowicie zasypane dziesiątkami prototypów lamp zoomowych, lornetek w wersji Pro i standardowej. Jeśli spytać go, dlaczego zajmuje się prototypami, usłyszymy prostą odpowiedź. Jego zdaniem nic nie zastąpi trzymania prototypu w rękach i patrzenia, jak wszystko zaczyna ze sobą współgrać. Obserwowanie prototypu na wczesnym etapie i ulepszanie go w kolejnym jego wcieleniu daje mu niesamowitą pewność, że nie tylko może zrealizować swoją wizję, ale też, że klienci ją pokochają. Chris ma w swoim domowym biurze drukarkę 3D, dzięki której może kontynuować prototypowanie, gdy tylko coś go zainspiruje.

Produkt o minimalnej wymaganej funkcjonalności, czyli MVP, to najprostsza możliwa wersja produktu, którą można dostarczyć prawdziwym klientom. Wielu przedsiębiorców jest rozdartych, wprowadzając na rynek produkt, który według ich wiedzy może być lepszy. Ten strach jest tak wyraźny, że często przedsiębiorcy nie ustają w wysiłkach i dalej rozwijają swój produkt, co wzmaga poczucie dezorientacji w przypadku jego złego przyjęcia.

Myślenie o MVP jako o okrojonej wersji produktu końcowego jest kuszące. Pada wtedy pytanie: „Skąd wiesz, jak wygląda Twój produkt końcowy?”. W procesie rozwoju produktu napotykamy wiele możliwości podważenia i zmiany dotyczących go założeń, co stanowi największą okazję do nauki. Doświadczenie to powinno opierać się na mocnym fundamencie, na którym można zbudować resztę produktu. Twój MVP jest tym fundamentem, który zapobiegnie rozpadnięciu się na kawałki przy pierwszej okazji.