Kim jest Scrum Master?

Streszczenie: Scrum Master ułatwia wdrażanie Scruma w szerszym zespole, dbając o stosowanie ram postępowania Scrum. Ta osoba jest wierna wartościom i praktykom Scrum, ale powinna jednocześnie zachować elastyczność i otwartość na możliwości doskonalenia przepływu pracy przez zespół.

Jak sam tytuł sugeruje, Scrum Master jest mistrzem Scruma, który dba o stosowanie ram postępowania Scrum. W metodyce Scrum funkcjonuje wyraźnie zdefiniowany zbiór ról i rytuałów, których należy przestrzegać, a Scrum Master współpracuje z poszczególnymi członkami zespołu Scrum, wprowadzając ich w tajniki tych ram postępowania.

W ankiecie przeprowadzonej przez firmę Atlassian na Twitterze 92% respondentów wskazało, że korzysta z rozwiązania niestandardowego, a nie „podręcznikowej” wersji metodyki Scrum. Zaczęliśmy się zastanawiać, co to oznacza dla Scrum Masterów, których rola polega na szkoleniu zespołu w zakresie metodyki Scrum i pomaganiu mu w zrozumieniu jej zasad. Gdzie w tym stale zmieniającym się świecie metodyk Agile praktykowanych w nietypowy sposób jest miejsce dla tej roli?

Na te pytania chcemy udzielić odpowiedzi, omawiając szczegółowo role i obowiązki cichych bohaterów Agile, jakimi są Scrum Masterzy.

Scrum Masterzy są osobami ułatwiającymi wdrażanie Scruma, czyli prostych ram postępowania metodyki Agile skoncentrowanych na ograniczonych czasowo iteracjach nazywanych sprintami. Scrum Masterzy pełnią rolę coacha względem reszty zespołu. Przewodnik po Scrumie nazywa ich „liderami służebnymi”. Dobrzy Scrum Masterzy są przywiązani do podstaw i wartości metodyki Scrum, zachowując przy tym elastyczność i otwartość na możliwości doskonalenia przepływu pracy przez zespół.

W idealnym świecie Agile to zespół zarządzałby własnymi procesami oraz narzędziami. Zauważyliśmy jednak, że wiele zespołów przechodzących na metodykę Agile często powierza role właściciela swojego procesu właśnie Scrum Masterowi. Potrzeba czasu, aby poczucie odpowiedzialności i autorytetu rozprzestrzeniło się w zespole. W takim kontekście transformacyjnym ta rola może sprowadzać się do prostych czynności, takich jak tworzenie harmonogramu wydarzeń Scrum, lub jej udział może być równie istotny, jak każdego innego członka zespołu Scrum. Choć w Przewodniku po Scrumie zamieszczono listę sposobów, w jaki Scrum Master może służyć innym rolom Scrum, to nie jest ona wyczerpująca. Obserwujemy wręcz, że Scrum Masterzy często realizują co najmniej część spośród następujących zadań, choć nie wszystkie z nich są im przypisywane w metodyce Scrum:

1. Spotkania stand-up — prowadzenie w razie potrzeby codziennych spotkań stand-up (lub codziennych spotkań scrumowych).
2. Spotkania dotyczące planowania iteracji/sprintów — ochrona zespołu przed przyjmowaniem zbyt dużej liczby prac i rozszerzaniem zakresu, a także pomoc w szacowaniu i tworzeniu zadań podrzędnych.
3. Przeglądy sprintów — udział w spotkaniach i zbieranie opinii.
4. Retrospektywy — zwracanie uwagi na obszary wymagające poprawy i czynności do wykonania w trakcie kolejnych sprintów.
5. Administrowanie tablicą — Praca w charakterze administratora tablicy Scrum. Dbanie o aktualizację kart oraz poprawność działania narzędzia do obsługi metodyki Scrum, takiego jak Jira Software lub inne.
6. Spotkania indywidualne — W razie potrzeby przeprowadzanie indywidualnych spotkań z członkami zespołu i interesariuszami. Eliminowanie występujących w zespole nieporozumień dotyczących procesu oraz stylów pracy. Choć wielu praktyków metodyki Scrum sprzeciwia się spotkaniom indywidualnym, uważając, że ten aspekt komunikacji powinien być realizowany w ramach spotkań stand-up, niektóre, a w szczególności nowe zespoły cenią sobie te regularne interakcje osobiste z konkretnymi członkami zespołu. Scrum Master może uznać, że takie indywidualne interakcje są kluczowe dla rozwoju zespołu i wzajemnego poznawania się.
7. Doradztwo wewnętrzne — Scrum Masterzy powinni być przygotowani na konsultacje z członkami zespołu oraz interesariuszami wewnętrznymi w zakresie najlepszych sposobów pracy z zespołem Scrum.
8. Raportowanie — regularna analiza wykresów spalania oraz innych narzędzi do planowania portfela w celu zrozumienia, co jest tworzone i z jaką kadencją.
9. Blokery — Scrum Master wspomaga zespół, eliminując zewnętrzne przeszkody i zarządzając wewnętrznymi utrudnieniami poprzez usprawnienia procesu lub przepływu pracy.
10. Mało produktywne zajęcia — Gdy praca w zespole Scrum nie idzie pełną parą, jest to problem Scrum Mastera. Może to oznaczać konieczność naprawienia zepsutych komputerów, zmiany układu biurek lub wyregulowania temperatury w pomieszczeniu. Scrum Masterzy muszą być gotowi do podjęcia wszelkich działań, które mogą pomóc zespołowi, nawet jeśli będzie to oznaczało dostarczanie kawy i przekąsek, gdy zespół naprawdę będzie tego potrzebował.

Każdy trener metodyki Scrum powie, że zespół Scrum musi mieć Scrum Mastera. Bez niego jest to stosowanie zaledwie namiastki metodyki Scrum określanej często mianem ScrumBut (ang. „Scrum, ale”).

W początkach wdrażania metodyki Scrum ogromną pomocą będzie powierzenie tej roli osobie, która miała już wcześniej do czynienia ze Scrumem w praktyce. Jeszcze lepiej, jeśli ta osoba widziała wiele przykładów zastosowania tej metodyki. Dlatego Scrum Masterów często zatrudnia się w charakterze konsultantów, a nie pełnoetatowych pracowników.

Jednak każdy zespół Scrum jest inny. Wiele doświadczonych zespołów realizuje opisane powyżej obowiązki jako jednostka i z dumą oraz radością wspólnie zarządza procesem. Rolę Scrum Mastera na zmianę pełnią różni członkowie zespołu, którzy po kolei moderują spotkania stand-up i retrospektywy.

A w niektórych zespołach dobrym rozwiązaniem okazuje się powierzenie tej roli jednej osobie, która pełni ją codziennie.

Niestety błędne pojmowanie roli Scrum Mastera często skłania dotychczasowych menedżerów do założenia, że ta rola należy do nich. Aby lepiej zrozumieć, dlaczego takie podejście może być problemem, porównajmy rolę Scrum Mastera z innymi rolami, które mogą funkcjonować w organizacji, wskazując przy tym istotne argumenty przemawiające za rozdzieleniem tych ról.

Jak przekonujemy w naszym przeglądzie dotyczącym zarządzania produktami według zasad Agile, im bardziej menedżer ds. produktu jest zaangażowany w pracę zespołu programistycznego, tym lepiej. To zaangażowanie powinno być podobne jak w przypadku product ownera, który zajmuje się potrzebami klientów, czyli przyczynami, dla których produkt powstaje. Problem pojawia się wówczas, gdy zaangażowanie zaczyna przeradzać się w przydzielanie zadań, czyli sposób pracy zespołu. Pomimo jak najlepszych intencji tego rodzaju nastawienie utylitarne często prowadzi do ukrywania problemów: defektów, przekazywania zadań i niewiadomych. Wzajemne przeplatanie się zakresu i procesu często ogranicza zakres, harmonogram oraz jakość. To przepis na porażkę.

Dlatego Scrum Master i product owner zaspokajają dwie różne potrzeby zespołu Scrum, często powiązane z tradycyjnym podejściem do zarządzania oprogramowaniem. W małych zespołach kusząca bywa chęć unikania nadmiernego mnożenia personelu przez wprowadzanie kolejnej roli. Gdy jednak pojawią się trudności lub nastąpią zmiany, konieczne staje się wyraźne rozróżnienie zarządzania procesem od kierowania rozwojem produktu.

Nietechnicznym (lub stosowanym poza metodyką Agile) odpowiednikiem Scrum Mastera jest menedżer projektu. Każda z tych ról koncentruje się na sposobie wykonywania pracy, rozwiązywaniu problemów z przepływem pracy w trakcie realizacji procesu oraz ułatwiania zespołom działania. Czy zatem potrzeba obydwu tych ról? Prawdopodobnie nie.

Zarówno tradycyjny menedżer projektu, jak i Scrum Master mają obowiązek pomagania swoim zespołom w realizacji prac, jednak stosowane przez nich podejścia są zdecydowanie odmienne. Menedżer projektu wyznacza i śledzi ramy czasowe oraz kamienie milowe, tworzy raporty na temat postępów i koordynuje komunikację zespołową. Robi to jednak z pozycji osoby sprawującej kontrolę, pełniąc swoją rolę w sposób właściwy dla bardziej tradycyjnego stylu zarządzania.

Z kolei Scrum Master pomaga zespołowi ulepszać i usprawniać procesy, które zespół wykorzystuje do osiągania swoich celów. Robi to z pozycji członka zespołu, współpracownika, a najlepiej z pozycji osoby, która nie sprawuje kontroli. Najlepsze zespoły Scrum to zespoły, które samodzielnie organizują swoją pracę, dlatego nie reagują one dobrze na zarządzanie odgórne.

Można wskazać zaledwie kilka możliwych konfiguracji zarządzania zespołem Scrum. Niektóre organizacje pieczołowicie wdrażają wszystkie te role, inne decydują się na jedną z nich, a jeszcze inne nie stosują żadnej.

Rozważając zatrudnienie Scrum Mastera, trzeba uwzględnić jeszcze jedną, być może najważniejszą kwestię: taki krok należy podjąć tylko wówczas, gdy organizacja jest przekonana do metodyki Scrum i zainwestowała w ten proces. Każda z powyższych ról może zarządzać zespołem programistycznym na wiele różnych sposobów, jednak Scrum Master może działać skutecznie tylko wówczas, gdy organizacja w 100% postawi na Scrum. Kropka.

Scrum Master pomagający każdemu zespołowi w zarządzaniu jego procesem może przynieść całej organizacji wiele korzyści. Oprócz regularnego dostarczania wartości klientom (co jest głównym celem metodyki Scrum) członkowie zespołu i menedżerowie będą mogli skoncentrować się na tym, co robią najlepiej. Menedżerowie produktu mogą skupić się na strategii, programiści mogą pisać najlepszy kod, a Konrad z działu sprzedaży może dzwonić tym cholernym dzwonkiem. Jak to wszystko brzmi? Jak dobrze działający Scrum, czyli muzyka dla naszych uszu.