Czym jest mapa koncepcyjna i jak ją utworzyć

Czym jest mapa koncepcyjna?

Mapa koncepcyjna stanowi wizualną reprezentację relacji między różnymi koncepcjami, pomysłami lub informacjami.

Mapy koncepcyjne zazwyczaj przedstawiają pomysły w postaci pól lub kół, zwanych węzłami, i porządkują je hierarchicznie za pomocą połączonych ze sobą linii lub strzałek, zwanych łukami. Te linie zawierają słowa i frazy opisujące relacje, aby pomóc zrozumieć, jak poszczególne koncepcje łączą się ze sobą.

Najważniejsze cechy map koncepcyjnych

Chociaż mapy koncepcyjne przypominają inne narzędzia wizualne, to mają też cechy, które je wyróżniają. Dzięki tym cechom umożliwiają skuteczne porządkowanie informacji i wizualną reprezentację relacji w określonej dziedzinie wiedzy.

Poniżej przedstawiamy główne elementy mapy koncepcyjnej i sposób, w jaki ze sobą współpracują.

Koncepcje

Koncepcje są podstawowymi myślami, pomysłami lub tematami na mapie koncepcyjnej. Służą za elementy składowe umożliwiające porządkowanie informacji. Przykładowo, jeśli mapa koncepcyjna przedstawia biznesplan, może zawierać koncepcje, takie jak strategie marketingowe, planowanie finansowe, zarządzanie łańcuchem dostaw i inne kluczowe elementy strategii biznesowej.

Słowa i frazy łączące

Słowa i frazy łączące opisują związek między połączonymi koncepcjami. Pozwalają odbiorcy zrozumieć przepływ informacji i sposób, w jaki węzły łączą się ze sobą. Przykładami słów i fraz łączących są: „jest częścią”, „prowadzi do”, „wymaga”, „zależy od” itp.

Struktura propozycjonalna

Propozycje to stwierdzenia, które łączą co najmniej dwie koncepcje za pomocą słów łączących. Określane także jako jednostki semantyczne lub jednostki znaczeniowe, stanowią podstawę do generowania nowej wiedzy w określonej dziedzinie. Wizualne przedstawienie wzajemnie powiązanych propozycji umożliwia lepsze zrozumienie danego zagadnienia. W naszym przykładzie biznesplanu struktura propozycjonalna łącząca dwie koncepcje może mieć postać: „strategie marketingowe zwiększają świadomość marki”.

Struktura hierarchiczna

Struktura hierarchiczna umieszcza najbardziej ogólne i inkluzywne koncepcje na górze, a pod spodem porządkuje bardziej szczegółowe koncepcje.

Czytanie mapy koncepcji od góry do dołu zapewnia zrozumienie koncepcji od szerszych kategorii po bardziej szczegółowe.

W przykładzie biznesplanu ogólna strategia biznesowa byłaby na najwyższym poziomie, a na poziomach podrzędnych np. strategia marketingowa, finanse i zasoby ludzkie.

Parking

Parking jest obszarem na niepowiązane pomysły. To lista rankingowa uporządkowana od najbardziej ogólnych do najbardziej szczegółowych koncepcji. Służy jako przestrzeń do przechowywania pomysłów, dopóki nie zostaną znalezione dla nich odpowiednie miejsca na mapie koncepcyjnej.

Powiązania krzyżowe

Powiązania krzyżowe to połączenia między koncepcjami w różnych obszarach mapy. Umożliwiają wizualizację relacji między pomysłami z różnych dziedzin.

Na przykład na mapie koncepcyjnej biznesplanu można powiązać badania rynku (część strategii marketingowej) i prognozy finansowe (w ramach planowania finansowego), ponieważ spostrzeżenia uzyskane z badań rynku mogą stanowić podstawę do podejmowania decyzji dotyczących prognozowania i budżetowania.

Rodzaje map koncepcji

Wdrożenie i układ map koncepcji mogą się różnić. Oto cztery podstawowe typy map koncepcji:

• Mapy pajęczyny: (nazywane również diagramami pajęczyny) są mapami koncepcji przypominającymi pajęczą sieć. Centralna koncepcja znajduje się na środku, a powiązane tematy się rozgałęziają. Ten typ jest najbardziej skuteczny, gdy zagłębiamy się w różne aspekty centralnej koncepcji.
• Schematy blokowe: schemat blokowy to wizualne przedstawienie procesu lub przepływu pracy. Jego liniowa struktura prowadzi czytelników przez informacje krok po kroku. (Zobacz też, jak utworzyć schemat blokowy).
• Mapy systemu: zamiast łączyć wszystkie pomysły z koncepcją centralną, mapa systemu koncentruje się na relacjach między pomysłami bez jasno określonej struktury hierarchicznej.
• Mapy hierarchii: mapy hierarchii ilustrują rangę lub pozycję. Podstawowe pojęcie lub koncepcja o najwyższej randze znajduje się na szczycie, podczas gdy pomysły o niższej randze są ułożone pod spodem w ustrukturyzowany sposób.

Jak utworzyć mapę koncepcji

Aby utworzyć mapę koncepcji:

1. Zidentyfikuj główny temat. Upewnij się, że jest on wystarczająco szeroki, aby umożliwić dodawanie tematów podrzędnych. Umieść tę centralną koncepcję na górze lub w środku mapy, tworząc podstawę struktury hierarchicznej.
2. Zidentyfikuj podstawowe pojęcia związane z głównym tematem. Umieść te koncepcje na parkingu — czyli w tymczasowym miejscu służącym do przechowywania pomysłów — i ułóż je od najszerszych do najbardziej szczegółowych.
3. Przenieś kluczowe koncepcje z parkingu na mapę koncepcyjną, nadając priorytet najszerszym pomysłom, które bezpośrednio odnoszą się do głównego tematu. Ustal powiązania między pojęciami za pomocą fraz łączących.
4. Dokładnie sprawdź mapę pod kątem dokładności, upewniając się, że relacje są jasne, a frazy łączące — spójne. Użyj powiązań krzyżowych, aby łączyć koncepcje w różnych sekcjach mapy.
5. Rozwijaj i poprawiaj mapę, generując więcej pomysłów.

Jak korzystać z mapy koncepcji

Mapy koncepcji mają praktyczne zastosowania i oferują różne korzyści w różnych branżach. Pomagają wizualizować relacje między różnymi koncepcjami, zapewniając głębsze zrozumienie złożonych tematów.

Mapy koncepcji pomagają zapamiętać i zrozumieć pojęcia oraz ich relacje, organizując i ilustrując powiązania między pomysłami. Mapy koncepcji są popularne w środowisku akademickim, ale ich możliwość dostosowywania czyni je cennym narzędziem w wielu dziedzinach.

Korzystanie z mapy koncepcji:

• poprawia zrozumienie złożonych tematów,
• porządkuje informacje,
• ułatwia krytyczne myślenie,
• usprawnia współpracę w zespole i komunikację,
• zapewnia elastyczność podczas generowania nowych pomysłów i rozwijania istniejących.

Przykłady map koncepcji

Firmy mogą korzystać z map koncepcji na różne sposoby, aby usprawnić komunikację, podejmowanie decyzji i dzielenie się wiedzą. Oto kilka sposobów, w jakie firmy mogą stosować mapy koncepcji:

• Rozwój produktu: zespoły mogą używać map koncepcji do organizowania i wizualizacji pomysłów, funkcji i wymagań podczas sesji burzy mózgów.
• Zarządzanie projektem: dzięki organizowaniu zadań, mapowaniu zależności i wyświetlaniu osi czasu projektu zespoły mogą lepiej wizualizować cykl życia projektu.
• Lejek sprzedaży: zespoły sprzedaży mogą używać mapy koncepcji do wizualizacji i optymalizacji lejka sprzedaży, odwzorowując podróż klienta od generowania potencjalnych klientów po konwersję.

Mapowanie koncepcji przy użyciu tablic Confluence

Mapy koncepcji są wszechstronnymi i cennymi narzędziami, które przyczyniają się do lepszego zrozumienia, skutecznej komunikacji i wspólnego rozwiązywania problemów.

Do współpracy przy mapowaniu koncepcji użyj tablic Confluence. Tablice Confluence są niezbędnym narzędziem do współpracy, ponieważ umożliwiają zespołom swobodne tworzenie treści i wspólne działanie na jednym, nieskończonym płótnie. Zapewniają elastyczność w projektach, wspierając zespoły w przechodzeniu od pomysłu do realizacji.

Tablice Confluence wypełniają lukę między narzędziami dla zespołów, które służą do planowania i wykonywania pracy. Dzięki burzom mózgów obejmującym tablice Confluence zespoły mogą organizować pracę wizualnie i przekształcać pomysły w rzeczywistość — a wszystko to w ramach pojedynczego źródła rzetelnych informacji.

Wypróbuj tablice Confluence

Jaka jest różnica między mapowaniem myśli a mapowaniem koncepcji?

Chociaż mapowanie myśli i mapowanie koncepcji są wizualnymi technikami organizowania i reprezentowania informacji, mają kilka kluczowych różnic. Mapy myśli organizują myśli podczas burz mózgów i rozwiązywania problemów, a mapy koncepcji porządkują myśli, aby podkreślić powiązania między pomysłami. Mapa myśli jest bardziej swobodna i brakuje jej hierarchii, podczas gdy mapa koncepcji ma ustrukturyzowany układ, który odzwierciedla relacje i hierarchię.

Jakie jest najlepsze narzędzie do mapowania koncepcji?

Najlepsze narzędzie do mapowania koncepcji zależy od wymagań dotyczących współpracy i łatwości użytkowania. Wypróbuj tablice Confluence, aby współpracować w ramach jednego źródła rzetelnych informacji, łatwo zapewnić dostęp wszystkim współpracownikom i przekształcać swoje pomysły w rzeczywistość.

Czy mogę współpracować nad mapą koncepcji?

Tak, współpraca nad mapą koncepcji jest możliwa. Mapa koncepcji jest produktywnym narzędziem do zbierania spostrzeżeń od wielu współpracowników — zwłaszcza w przypadku korzystania z dedykowanej platformy obsługującej wspólne edytowanie, takiej jak tablice Confluence.