Wat is een conceptkaart en hoe maak je er een

Wat is een conceptkaart?

Een conceptkaart is een visuele weergave die de relaties illustreert tussen verschillende concepten, ideeën of informatie.

In conceptkaarten worden ideeën doorgaans weergegeven in de vorm van kaders of cirkels, ook wel knooppunten genoemd, en worden ze hiërarchisch geordend met onderling verbonden lijnen of pijlen, ook wel bogen genoemd. Deze regels bevatten woorden en zinnen die de relaties beschrijven om te begrijpen hoe de concepten bij elkaar horen.

Belangrijkste kenmerken van de conceptkaart

Hoewel conceptkaarten veel overeenkomsten vertonen met andere visuele hulpmiddelen, hebben ze verschillende kenmerken waardoor ze zich onderscheiden. Door deze kenmerken zijn ze erg effectief bij het organiseren van informatie en het visueel weergeven van relaties binnen een bepaald kennisdomein.

Hieronder staan de essentiële onderdelen van een conceptkaart en hoe ze samenhangen.

Concepten

Concepten zijn de fundamentele gedachten, ideeën of onderwerpen binnen de conceptkaart. Ze dienen als bouwstenen voor het organiseren van informatie. Als een conceptkaart bijvoorbeeld een bedrijfsplan representeert, dan kan de kaart concepten bevatten zoals marketingstrategieën, financiële planning, supply chain management en andere belangrijke onderdelen van de bedrijfsstrategie.

Woorden of zinnen koppelen

Met koppelingswoorden of -zinnen wordt de relatie tussen samenhangende concepten beschreven. Hiermee krijgt de kijker inzicht in de informatiestroom en hoe de knooppunten met elkaar verbonden zijn. Voorbeelden van het koppelen van woorden of zinnen zijn 'is een onderdeel van', 'leidt tot', 'vereist', 'is afhankelijk van', etc.

Propositiestructuur

Proposities zijn uitspraken die twee of meer concepten combineren met behulp van koppelingswoorden. Ze worden ook wel semantische eenheden of betekeniseenheden genoemd en vormen de basis voor het genereren van nieuwe kennis binnen een specifiek domein. Het visueel weergeven van onderling verbonden voorstellen draagt bij aan een beter begrip van het onderwerp. In een bedrijfsplan zou een propositiestructuur om twee concepten met elkaar te verbinden er bijvoorbeeld uit kunnen zien als 'marketingstrategieën verhogen de naamsbekendheid'.

Hiërarchische structuur

In de hiërarchische structuur worden de meest algemene en inclusieve concepten bovenaan geplaatst en de specifiekere concepten onderaan.

Als je de conceptkaart van boven naar beneden leest, krijg je inzicht in concepten, van bredere categorieën tot meer gedetailleerde en specifieke categorieën.

In een voorbeeld van een bedrijfsplan zou de algemene bedrijfsstrategie op het hoogste niveau zijn, gevolgd door subniveaus zoals marketingstrategieën, financiën en human resources.

Parkeerplaats

De parkeerplaats is een ruimte voor ideeën die niets met elkaar te maken hebben. Het is een ranglijst, die begint met de meest algemene concepten en vervolgens overgaat op de meest specifieke. De lijst dient als een bewaarplaats voor ideeën totdat je zeker weet waar je ze op de conceptkaart wilt plaatsen.

Cross-links

Cross-links vertegenwoordigen verbanden tussen concepten in verschillende delen van de kaart. Ze maken het mogelijk om connecties tussen ideeën uit verschillende domeinen te visualiseren.

In een conceptkaart voor een bedrijfsplan kun je bijvoorbeeld marktonderzoek (onderdeel van de marketingstrategie) en financiële prognoses (onderdeel van financiële planning) met elkaar verbinden, omdat inzichten die je uit marktonderzoek hebt verkregen, je prognoses en budgetteringsbeslissingen kunnen onderbouwen.

Typen conceptkaarten

De implementatie en indeling van conceptkaarten kan variëren. Hier volgen de vier hoofdtypen van conceptkaarten:

• Spinnenkaarten: Deze conceptkaarten, ook wel spinnendiagrammen genoemd, lijken op een spinnenweb. Het centrale concept staat in het midden, van waaruit de gerelateerde onderwerpen zich vertakken. Dit type is het meest effectief als je je verdiept in verschillende aspecten van een centraal concept.
• Stroomdiagrammen: Een stroomdiagram is een visuele weergave van een proces of workflow. De lineaire structuur leidt lezers stap voor stap door de informatie. (Zie ook: hoe maak je een stroomdiagram).
• Systeemkaarten: Een systeemkaart verbindt geen ideeën aan een centraal concept en is meer gericht op de relaties tussen ideeën en heeft geen duidelijk gedefinieerde hiërarchische structuur.
• Hiërarchiekaarten: Hiërarchiekaarten illustreren rang of positie. Het belangrijkste idee of het concept met de hoogste rang staat bovenaan, terwijl ideeën met een lagere rang eronder worden weergegeven op structurele wijze.

Hoe maak je een conceptkaart

Volg deze stappen om een conceptkaart te maken:

1. Bepaal je belangrijkste onderwerp. Zorg ervoor dat je onderwerp zodanig breed is dat er ook subonderwerpen bij kunnen horen. Je moet het centrale concept bovenaan of in het midden van je kaart plaatsen, aangezien dit de basis vormt van de hiërarchische structuur.
2. Bepaal de essentiële concepten met betrekking tot het centrale onderwerp. Plaats deze concepten in de parkeerplaats, een tijdelijke ruimte om ideeën op te slaan. Rangschik de concepten vervolgens van meest breed naar meest specifiek.
3. Verplaats de belangrijkste concepten van de parkeerplaats naar de conceptkaart, waarbij prioriteit wordt gegeven aan de breedste ideeën die rechtstreeks verband houden met het hoofdonderwerp. Leg verbanden tussen concepten met koppelwoorden.
4. Controleer nogmaals of de kaart nauwkeurig is. Zo zorg je ervoor dat de verbanden duidelijk zijn en de koppelwoorden samenhangend zijn. Gebruik cross-links om concepten in verschillende delen van de kaart met elkaar te verbinden.
5. Herzie de kaart en breid deze uit naarmate je meer ideeën krijgt.

Hoe gebruik je een conceptkaart?

Conceptkaarten hebben praktische toepassingen en bieden verschillende voordelen binnen verschillende sectoren. Ze helpen om de relaties tussen verschillende concepten te visualiseren, waardoor een dieper inzicht wordt verkregen in complexe onderwerpen.

Conceptkaarten helpen individuen om concepten en de bijbehorende verbanden te behouden en te begrijpen door de connecties tussen ideeën te ordenen en te illustreren. Hoewel conceptkaarten populair zijn in de academische wereld, vormen ze door hun aanpassingsvermogen een waardevol hulpmiddel in vele andere gebieden.

Het gebruik van een conceptkaart:

• Verbetert het begrip van complexe onderwerpen
• Organiseert informatie
• Vergemakkelijkt kritisch denken
• Verbetert de samenwerking en de communicatie binnen het team
• Biedt flexibiliteit om nieuwe ideeën te genereren en bestaande ideeën verder te ontwikkelen

Voorbeelden van conceptkaarten

Bedrijven kunnen conceptkaarten op verschillende manieren gebruiken om de communicatie, de besluitvorming en het delen van kennis te verbeteren. Hier zijn enkele manieren waarop bedrijven conceptkaarten kunnen toepassen:

• Productontwikkeling: Teams kunnen conceptkaarten tijdens een brainstormsessie gebruiken om ideeën, functies en vereisten te ordenen en te visualiseren.
• Projectbeheer: Door taken te organiseren, afhankelijkheden in kaart te brengen en de tijdlijn van het project weer te geven, kunnen teams de levenscyclus van het project beter visualiseren.
• Verkooptrechter: Verkoopteams kunnen een conceptkaart gebruiken om de verkooptrechter te visualiseren en te optimaliseren, waarbij het klanttraject van leadgeneratie tot conversie in kaart wordt gebracht.

Gebruik Confluence-whiteboards om concepten in kaart te brengen

Conceptkaarten zijn veelzijdige en waardevolle tools die bijdragen aan meer begrip, effectieve communicatie en gezamenlijke probleemoplossing.

Gebruik Confluence-whiteboards om gezamenlijk concepten in kaart te brengen. Confluence-whiteboards zijn een essentiële tool voor elke samenwerkingscultuur, waarmee teams vrij kunnen creëren en samenwerken op een oneindig canvas. Ze bieden flexibiliteit binnen projecten en ondersteunen teams bij het proces van idee naar uitvoering.

Confluence-whiteboards overbruggen de kloof tussen hetgeen waar teams aan denken en wat ze doen. Brainstormen met Confluence-whiteboards helpt teams om hun werk visueel te organiseren en ideeën om te zetten in realiteit, allemaal binnen één enkele bron van waarheid.

Probeer Confluence-whiteboards

Wat is het verschil tussen mindmapping en conceptmapping?

Mindmapping en conceptmapping zijn twee visuele technieken om informatie te ordenen en weer te geven, maar er zijn enkele belangrijke verschillen. In mindmaps worden gedachten geordend om te brainstormen en problemen op te lossen, terwijl in conceptkaarten gedachten worden geordend om de verbanden tussen ideeën te verduidelijken. Een mindmap is meestal losser en heeft geen hiërarchische structuur, terwijl een conceptkaart een gestructureerde indeling heeft die verbanden en hiërarchie weergeeft.

Wat is de beste tool voor conceptmapping?

Wat de beste tool is voor conceptmapping is afhankelijk van je samenwerkingsvereisten en je gebruiksgemak. Probeer de Confluence-whiteboards om je werk samen te brengen in één enkele bron van waarheid, alle bijdragers eenvoudig toegang te geven en je ideeën om te zetten in realiteit.

Kan ik een conceptkaart gebruiken voor samenwerking?

Ja, samenwerking is mogelijk met een conceptkaart. Een conceptkaart is een productieve tool om inzichten te verzamelen van meerdere bijdragers, vooral als je een speciaal platform gebruikt dat gezamenlijke bewerking ondersteunt, zoals Confluence-whiteboards.