Zo creëer je een cultuur van samenwerking

Wat is een cultuur van samenwerking?

In zowat elke organisatie wordt samengewerkt. Maar niet elke organisatie heeft een cultuur van samenwerking. Wat is het verschil?

Een cultuur van samenwerking is een cultuur waarin regelmatig en doelbewust wordt samengewerkt. Samenwerking vindt niet alleen plaats als iemand het initiatief neemt. In plaats daarvan zit het ingebakken in processen van hoe mensen elke dag hun werk doen en in de houding die ze aannemen over dat werk.

De kern van een cultuur van samenwerking is het idee dat we samen beter zijn. Het draait om het idee dat collectieve intelligentie de basis vormt voor de meest creatieve oplossingen.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een cultuur van samenwerking?

Transparantie en delen van kennis

Ten eerste zijn samenwerkende culturen transparante culturen. Een werkplek waar echt wordt samengewerkt is er een waar je niet probeert uit te zoeken wat de bazen echt willen. Om effectief samen te kunnen werken, moet je team zich richten op gemeenschappelijke doelen en duidelijk zijn over hoe je werkt om die doelen te bereiken.

In een cultuur van samenwerking delen leiders vrijuit nieuws en informatie, of die nu goed of slecht is. Niet praten over nederlagen of tegenslagen creëert een sfeer waarin geruchten de ronde doen en waarin werknemers het gevoel hebben dat ze niet vertrouwd worden.

Als een organisatie intern niet praat over iets dat fout is gegaan, verliest ze de kans om ervan te leren. In een cultuur van samenwerking is het niet het belangrijkste dat jij of je team altijd wint. Het is dat je van alles leert en dat je de organisatie beter maakt door te delen wat je leert.

Hoewel het eng kan zijn om te vertellen wat er misgaat, aarzelen werknemers soms ook om te vertellen wat er goed gaat. Een individu of een team kan bezitterig zijn over hun informatie en best practices. Ze zijn misschien bang dat ze hun voorsprong op hun collega's of andere afdelingen verliezen als ze 'hun geheimen' prijsgeven.

Maar dit schaadt uiteindelijk alleen maar de organisatie. Culturen van samenwerking bevorderen het documenteren en delen van best practices, zodat ze ieders expertise optimaal kunnen benutten. Ze bieden ook de juiste technische tools om het delen van deze informatie makkelijker te maken.

Relaties gebaseerd op vertrouwen

Een organisatie die meer wil samenwerken, zal hier nooit in slagen door mensen te vertellen: 'Oké, begin maar met meer samenwerken'. Dat geldt vooral als werknemers gewend zijn om meestal zelf beslissingen te nemen of met ideeën te komen. Samenwerking komt voort uit relaties die op vertrouwen zijn gebaseerd. Die ontstaan niet zomaar. Maar hier zijn een paar manieren om ze te stimuleren:

• Ruimtes voor samenwerking. Om het opbouwen van relaties te stimuleren, heeft je werkplek aantrekkelijke ruimtes nodig waar werknemers kunnen samenwerken. Zou je niet liever samenwerken op een plek waar het comfortabel en inspirerend is in plaats van in een krappe en groezelige vergaderruimte?
  
  Je kunt ook zien of er veranderingen zijn die je aan je fysieke omgeving kunt aanbrengen om mensen met verschillende expertisegebieden bij elkaar te brengen. Als je een collega tegenkomt in de keuken of op het terras, kan dit gesprekken op gang brengen die tot samenwerking kunnen leiden. Het meest bekend voorbeeld hiervan is waarschijnlijk het hoofdkantoor van Pixar. (Of je kunt proberen om op een formelere manier multifunctioneel samen te werken. Bekijk onze handleiding voor multifunctionele teams voor meer informatie over hoe je dit kunt doen.)

Leiders die het voorbeeld geven voor samenwerking

Naast het stimuleren van transparantie en het opbouwen van relaties spelen leiders nog een andere belangrijke rol bij het opbouwen van een cultuur van samenwerking.

Om samenwerking echt als een organisatorische waarde te gaan beschouwen, moeten leiders rolmodellen voor samenwerking worden. Hun teamleden besteden (hopelijk!) aandacht aan wat ze zeggen over samenwerking. Maar ze besteden nog meer aandacht aan wat ze doen.

Dus wat moeten leiders doen?

• Houd je aan je w. Leiders kunnen werknemers niet vertellen dat ze een nieuwe communicatietool of een samenwerkingskader moeten gebruiken, maar dat dan zelf niet gebruiken. Leiders moeten teamleden het goede voorbeeld geven.
• Doe het niet alleen. Bovendien ondermijnen leiders een cultuur van samenwerking als ze lippendienst bewijzen aan samenwerking, maar zich dan zelf gedragen als een eenzame wolf. Sommige leiders schamen zich misschien om toe te geven dat ze niet overal een antwoorden op hebben, om anderen naar hun mening te vragen en daadwerkelijk naar die uiteenlopende meningen te luisteren. Maar uiteindelijk maakt het hen en hun teams beter.
• Toon respect. Wanneer leiders zich kwetsbaar opstellen, laten ze zien hoezeer ze de bijdragen van hun teamleden respecteren. Werknemers hunkeren naar meer respect. Het creëert een sfeer waarin iedereen het beste uit zichzelf wil halen.
• Stel werknemers in staat om samen te werken. Dat betekent afstand nemen van micromanagement en teamleden meer vrijheid geven. Het betekent dat samenwerking moet worden geïntegreerd in teamprocessen, bijvoorbeeld door extra tijd in te plannen in tijdlijnen zodat ook anderen projecten kunnen bekijken. En dat betekent dat we werknemers moeten voorzien van de vaardigheden die ze nodig hebben om samen te werken, door middel van dagelijkse coaching en zelfs speciale training.
• Beloon teamwerk. Tot slot moeten leiders die een cultuur van meer samenwerking willen creëren, eens kijken naar het gedrag dat ze daadwerkelijk aanmoedigen. Als je veel over samenwerking praat, maar tegelijkertijd individualistischere werknemers prijst en promoot, dan merkt de rest van het team dat.

Zet de eerste stappen naar een cultuur van samenwerking

Het opbouwen van een cultuur van samenwerking kan een ingewikkeld en doorlopend proces zijn. Dus waar moet je beginnen? Maak je organisatie transparanter door belangrijke informatie op één plek te verzamelen en deze makkelijk doorzoekbaar te maken. Je kunt ook meer te weten komen over hoe Confluence communicatie en samenwerking versnelt.